De opkomst was overweldigend. Een stoet van zeker tweehonderd man trok ingetogen achter de kist aan, de Duinweg op, richting de aula. Het is een van de weinige voordelen van jong sterven. Op je begrafenis is het een drukte van belang. Wanneer ik Jonathan voor de laatste keer gezien heb weet ik niet meer zo goed. Misschien was het in het kleedhok op de zesde etage, toen hij vertelde dat het slikken weer problemen gaf. We zouden nog een keer koffie drinken, maar dat cancelde hij een avond van te voren. Het ging echt niet meer.

Meer dan de ontmoeting staat ons laatste telefoongesprek me helder voor de geest, nu een week of drie geleden. Over hoe sterven een sociaal experiment is. ‘Mensen doen zo gek’, vertelde Jonathan met verrassend krachtige stem. 'Vage kennissen gedragen zich alsof ze je beste vriend zijn, en stalken je met kaarten, brieven en een aanhoudende stroom berichten op WhatsApp. Van anderen hoor je juist niets, terwijl je stiekem hoopt op een bemoedigend mailtje van die ene collega waar je het zo goed mee kon vinden. Er valt geen pijl op te trekken.’ We concluderen dat het de afwezigheid van etiquette is. Mensen hebben geen idee hoe ze zich moeten verhouden tot een stervende, en zeker niet wanneer deze van hun eigen leeftijd is. Ze doen maar wat.  

Na de laatste spreker valt het stil in de aula. Dan, plots, klinkt er geneurie. Eerst zachtjes, bijna onhoorbaar, maar langzaam maar zeker zwelt het geluid aan en gaat het over in gezang. Het is een slaapliedje, een lullaby zoals ze in Engeland zeggen. Her en der staan mensen harmonieus zingend op en lopen langzaam naar de kist, waar ze in een halve cirkel om heen gaat staan. ‘Goodnight my angel, goodnight’.

Er is wijn en een jong meisje gaat rond met bitterballen. Wat is goed sterven? Jonathan wilde absoluut geen palliatieve chemotherapie. Hij keek de dood recht in de ogen en vertelde iedereen dat hij terugkeek op een geweldig leven. Wij, zijn collega’s van de oncologie, noemen dat unaniem moedig en wijs. Maar vinden we ook dat mensen die wel doorgaan met behandelen een slechte keuze maken? We kennen allemaal de zieke jonge moeders die koste wat het kost bij hun kinderen willen blijven. Natuurlijk snappen we die keuze, maar we zien ook dat deze vrouwen in de laatste fase van hun leven vaak meer in het ziekenhuis zijn dan thuis bij het gezin. Dat gesprek aangaan is zo ontzettend moeilijk.

Aan de andere kant van de zaal heeft zich een rij gevormd bij de familie. De echtgenoot van Jonathan, daarnaast zijn fragiele vader. Vrijwel iedereen vond het slotkoor het meest aangrijpend, maar ik zie vooral deze man voor me, terwijl hij met bevende hand een foto van zijn zoon op de kist plaatst. Ooit hield hij Jonathan als baby in zijn armen, vandaag neemt hij afscheid van hem. Voor mij is dat het doorslaggevende beeld van een veel te vroege dood.